Bu yazımda ağaçlar hakkında kısa bilgi vermek istedim. Kullanacağımız ahşabın kullanım yerlerine göre sertlik dereceleri farklılık gösterir. Hangi ağaç türlerinden hangi türde ahşap elde edildiğinden bahsetmeye çalışacağım. İşleme kolaylığına göre ahşap türlerinden bahsedeceğim. Tüm bunlara başlayabilmek için öncelikle ağaçları tanımamız gerekir. Bende bu nedenle, sizlere ağaçları tanıtma ile işleme başlamak istedim.
Ağaçları, yapraklarına, yetiştikleri yerlere ve sertliklerine göre sınıflamak mümkündür. Bu bölümde fazla detayına girmeden ağaçları inceleyeceğiz.
1. Yapraklarına Göre Yerli Ağaçlar
a. İğne Yapraklı Yerli Ağaçlar
SELVİ
|
|
SEDİR |
|
SARI ÇAM |
|
PORSUK ÇAMI |
|
MELEZ ÇAM |
|
LADİN |
|
KÖKNAR
|
|
KIZIL ÇAM |
|
KARA ÇAM
|
|
FISTIK ÇAMI
|
|
ARDIÇ |
b. Geniş Yapraklı Yerli Ağaçlar
AKÇAAĞAÇ |
|
AK GÜRGEN |
|
CEVİZ |
|
DİŞBUDAK |
|
GÜRGEN |
|
HUŞ |
|
KARAAĞAÇ |
|
KAVAK |
|
KESTANE |
|
MEŞE |
2. Sertliklerine Göre Ağaçlar
a. Sert Ağaçlar
MEŞE |
|
KESTANE |
|
GÜRGEN |
|
DİŞBUDAK |
b.Yumuşak Ağaçlar
KAVAK
|
|
LADİN |
|
SÖĞÜT
|
|
IHLAMUR |
3. Yetiştikleri Ülkeye Göre
a. Yabancı Ağaçlar
ABANOZ |
|
GÜL |
|
MAUN |
|
PADUK |
|
PLESENK |
|
SATEN |
|
TİK |
|
AUDİRE |
b. Yerli Ağaçlar
Yukarıda yapraklarına göre sınıflandırması yapılan ağaçlar aynı zamanda yerli ağaçları oluşturmaktadır.
Sınıflandırılması
Ahşap kalitesine göre aşağıdaki gibi sınıflandırılırlar
- Birinci sınıf (Mavi) ahşap
- İkinci sınıf (Kırmızı) ahşap
- Üçüncü sınıf (Yeşil) ahşap
- Dördüncü sınıf ahşap
Ahşaplar; budak büyüklükleri ve yüzeydeki dağılımları ile sabit veya düşer budak olup olmamaları, büyüme veya kurutma çatlakları ve bunların büyüklük ve oranları, yıl halkalarının düzgünlüğü karışık veya burkuk olması vb. etkiler kalite sınıfını belirler.
Hidroskopik Özelliği
Ahşap hidroskopik bir malzemedir. Sıcak-soğuk, genleşme ve büzülmenin dışında; nem alır (şişer) ve nem verir (büzülür) bu olaya ahşabın çalışması denir. Ahşabın çalışması sonucu burkulma, çarpılma ve çatlama gibi şekil bozukluğuna bağlı çalışma kusurları oluşur. Bu da mamul kalitesini olumsuz yönde etkiler.
Ağacın çalışmasını engelleyemezsiniz! Uygun konstrüksiyon ve işçilikle, çalışma sonucu doğacak sakıncaları en aza indirebilirsiniz.
Ahşabın Kırılma ve Bükülme Dayanımı
a. Kırılma Dayanımı
Ahşabın kendisini kırmaya çalışan kuvvete karşı gösterdiği dirençtir. Kesit alanı aynı kalan bir ağaç parçasının boyu uzadıkça kırılma olasılığı artar. Bu tehlike kesit yüzeyinin dar kenarının 12 katı kadar uzayan ağaçlarda başlar.
b. Bükülme Dayanımı
Ahşabı bükmeye çalışan kuvvete karşı gösterdiği dirençtir. Ahşabın boyu uzadıkça ve kesit ölçüleri küçüldükçe bükülme dayanımı zayıflar.
Ahşabın Dayanma Süresi (Ömrü)
Ahşabın dayanma süresi cinsine, kullanılan yere ve iklim koşullarına göre değişiklik gösterir. Ahşap dış etkilere oldukça dayanıklıdır. Mısır kral mezarlarında bulunan binlerce yıllık ahşap tabutlar ile bataklıklardan çıkarılan ve eski Romalılardan kalan yüzlerce yıllık, meşeden yapılmış köprü ayakları bunu kanıtlayıcı örneklerdir.
Emprenye (Koruyucu ile doyurulmuş) edilmiş ahşap
Bazı ahşaplar koşulları değişmeyen kuru ve havalı ortamda hemen hemen hiç bozulmazlar. Ahşabı bozan en büyük etken havanın kuruluk ve nem derecesinin sıkça değişmesidir. Kurutmak ve koruyucu gereçler kullanmak ahşabın ömrünü büyük ölçüde artırır.
Emprenye, çeşitli yöntemlerle ahşabın bünyesine değişik kimyasal maddelerin emdirilmesi işlemidir. Bu işlemle ahşabı mantar, böcek,termit,deniz kurdu gibi zararlılardan koruyarak ahşabın hizmet ömrü en az 10 kat arttırılmaktadır. Emprenye işlemi, ahşabın türüne, kullanılacağı ortama ve beklenen hizmet ömrüne bağlıdır. Esas olarak emprenye işleminin seçiminde 2 temel kullanım alanı göz önüne alınmalıdır: Toprak ile temas halinde olan ahşaplar (zemin seviyesindeki ahşaplar) ve toprak ile teması olmayan ahşaplar (zemin seviyesi üzerindeki ahşaplar) .
Isı Yalıtımı
Ahşap ısı yalıtımı bakımından oldukça üstün nitelikler taşır. Ahşap ısıyı az ilettiği için sıcak gereç grubunda bulunur.
Ahşabın ısı yalıtımı özelliği çelikten 400 kat, alüminyumdan 1800 kat daha fazladır. Bir pencerenin ısı yalıtım özelliği sadece çerçeve malzemesine bağlı değildir. Kullanılan camın cinsi, montajı, kasa-kanat arasındaki boşluk, kullanılan metal bağlantı elemanları, pencerenin duvara montajı hepsi çok önemlidir. Diğer bütün şartlar eşit olduğunda bir ahşap pencerenin ısı yalıtım değeri PVC’den ve ısı köprülü alüminyumdan %10 daha iyidir.
Ses İletimi ve Akustik
İyi kurutulmuş sağlıklı ahşaplar sesi bozmadan iletirler, vurulduğunda tınlayarak temiz bir ses çıkarır. Ses iletimi yönünden en nitelikli ağaç; Ladindir.
Estetik Özellikleri
Ahşaplar renk, damar yapısı, yapısal durumu ve kokusuyla doğal bir malzemenin verebileceği üstün değerleri de üzerinde taşıyan sıcak bir malzemedir.
Kullanıldığı Yerler
Ahşap; yukarıdaki özellikleri nedeniyle geniş kullanım alanına sahiptir. Bunları şöyle sıralaya biliriz. Ahşap;
- Betonarme bina kalıplarında
- Kagir binalarda
- Ahşap iskelet yapıların tamamında (Resim–4)
- Çatı yapımında
- Deniz araçları yapımında
- Köprü yapımında
- Doğrama yapımında. (kapı, pencere vb.)
- Mobilyaların yapımında kullanılır.
- Dekorasyon işlerinde ( yer, duvar ve tavan kaplamaları)
- Süs eşyası, Heykel ve Maket yapımında
- Oyun parkları yapımında kullanılır.
Kesilmiş ve işlenmiş ağaçların görünüşleri hakkında bilgi verebilmek için aşağıdaki tabloyu oluşturdum.