.
Egzotik görünüşlü Spathiphyllum çiçekli salon bitkileri sevenler için uygun bir seçimdir. Evlerde ve ofislerde yetiştirmek için en uygun çiçekli bitkilerden biri olan spati güzel ve beyaz olan çiçeği ile ünlüdür. Nemli ve sıcak ortamı sever. Ev şartlarında kolay yetişir. İlk ve sonbaharda olmak üzere iki kez çiçek açar. Parlak yaprakları direkt topraktan çıkar. Bitki soğuk hava akımlarından korumalıdır.
İstekleri:
Isı: Normal oda sıcaklığı idealdir. (20 oC civarı)
Işık: Yazın gölgeli, kışın aydınlık bir ortama yerleştirebilirsiniz. Direk güneş ışığı yapraklarına zarar verir.
Su: Toprağı sürekli nemli tutulup kurumasına izin verilmemelidir. Kış aylarında odanın sıcaklığına göre verilen su miktarı ayarlanmalıdır.
Nem: Yapraklarına ara sıra su püskürtebilirsiniz.
Saksı Değiştirme: İhtiyaç duyarsanız ilkbahar aylarında saksısını değiştirebilirsiniz.
Çoğaltma: Çiçeği kökünden bölebilirsiniz. Her yıl ilkbaharda saksı değiştirilir. Değişim sırasında ayrılan köklü yapraklardan çoğaltılabilir.
Sıcaklık değişiklikleri
Türkiye’de, yaz sonundan itibaren yavaş yavaş alışırlarsa havası nemli bölgelerde 5 oC gibi soğuklara hiç zarar görmeden dayanabilir. (hava kuru ise yapraklar yanar). -1 oC yaprakları kurur fakat bitki dayanır. Güneş ısısından faydalanabildiği ve ısının günün büyük bir bölümünde 10 oC daha soğuk olmaması durumunda kışın gelişime aynı hızla devam eder.
Çiçek mevsimi
.
Barış çiçeği ev-ofis ortamlarımızda yılın her zamanında çiçek açmaz. Çok kesin bir zamanı da yoktur. En fazla kış sonu ile ilkbahar başında çiçek açarlar. Gelişim durumuna göre yazın da çiçek açabilir fakat çok sık görülmez. Bazı barış çiçeği türleri hem ilkbaharda hem sonbahar başında çiçek açabilir. İlkbahar başında çiçeklenmeleri kesindir. Yıl içinde zamanı çok belli olmamakla birlikte yılda toplam üç ayrı zamanda çiçek açabilir.
Bakımı
Hastalıklara dayanıklı, parazitlerin pek tercih etmediği bir bitki olsa da çok hassastır. Küçük bir ihmalde ve mevsim değişikliklerinde dikkatli olunmazsa yaprak uçları ve kenarları bozulabilir. Köklerinin rahatsız edilmesini de hiç sevmezler
Güneş ve esinti ihtiyacı
Yaprakların düzgün gelişip çok uzun süre bozulmadan kalabilmesi biraz güneş alabilmesine bağlıdır. Özellikler sabah bir kaç saat güneş alması yeterli olabilir. Sıcak günlerde direkt güneş yüzünden yapraklar susuz kalmış gibi pörsüyebilir. Öğlene doğru güneş çekilince tekrar dirilir.
Barış çiçeğinin havadar ortama ihtiyacı vardır. Sadece hava cereyanının aşırısından korumak gerekir. Hava akımlarından yoksun köşelerde sağlıklı olması pek mümkün değildir.
Toprak isteği
Çok lifli ve kumlu toprak barış çiçeğinin köklerinin sağlıklı gelişmesi için önemlidir. Hazır poşet topraklardan torf özelliği yüksek olanlardan kullanmak gerekir. 3 ölçü torf ve akvaryumculardan bulabileceğiniz 1 ölçü kuvars kumu karışımı sağlıklı büyümeleri için yeterli olacaktır. Toprağın su tutması için 1 ölçü de perlit ekleyebilirsiniz. Sulamayı sık yapabilirsiniz fakat suyun saksı altından mutlaka süzülüp çıkıyor olması gerekir.
Sulama
Serin mevsimlerde farklı, yaz sıcaklarında farklı suya ihtiyaç duyar. Toprağın sağlıklı bir karışım olması öncelikli önemlidir. Yazın çok sıcak günlerde saksı su dolu tabakta tutulabilir. Böylece bitki istediği suyu tabaktan kendisi çekecektir. Çiçeğin bulunduğu yer çok fazla havadar değilse saksı altında su tutma işlemini kullanmayınız. Bu yöntemi kullanıyorsanız, mutlaka on beş günde bir gibi toprak yıkaması yapmalısınız. Yani saksıyı tabaktan çıkartıp, üstten su vermeniz ve suyun iyice süzüldüğünden emin olmanız gerekir. Hatta bu durumda bir gün kadar tabağına su koymadan bekletmeniz de uygun olur. Yazın eğer klimalı odada bulunuyorsa ya da gece ısısı 20 oC altına düştüğü yerlerde bulunuyorsanız barış çiçeğinizi çok sık sulamayın. Toprak üst yüzeyi nemini değil ıslaklığını yitirmedikçe sulamamalısınız. Eğer yapraklarda bozulmalar oluyorsa sulamayı bir hayli azaltarak bir iki ay dinlendirmelisiniz.
Sulama suyunun sıcaklığı oda ısısı civarında olmalıdır. Serin mevsimlerde ise mutlaka tam oda ısısında ya da bir iki derece daha sıcak olmasına dikkat etmelisiniz. Sulama suyu için musluk suyu kullanılacaksa, ayrı bir kapta bir iki gün kadar bekletilip klorunun uçması sağlanmalıdır. Eğer toplayabiliyorsanız yağmur suyu en idealidir. Tabi yağmur suyunu özellikle Ankara gibi kış aylarında havası kirli olan bölgelerde kullanmanızı tavsiye etmem. Musluk suyundan daha zararlı olabilir.
Besin ihtiyaçları
Her üç veya dört sulamada bir bitki besini kullanmanızda fayda vardır. Yaprak amaçlı, afrika menekşesi besini ya da orkide besini bunların herhangi biri barış çiçeği için de uygundur. 2 ayda bir banyo da bol su ile iyice sulayıp toprağın yıkaması gerekir ki besinlerin oluşturduğu atıklar toprak da birikmesin. Aksi halde köklere de, yaprak sağlığına da zararı olabilir.
Yaprakların nemlendirilmesi
Nemli bölgelerde bu işleme pek ihtiyaç yoktur. Sıcak bölgelerde ise direk güneş ışığı almadığı saatlerde yaprakları ıslatılabilir. Ayrıca 2 hafta da bir yapraklar üzerinde biriken tozların yıkanması da canlı yaprak görünümleri için kullanılabilir.
Saksı değişimi
Bu bitki için saksı büyüklüğü köklerin zor sığacağı büyüklükte olması faydalıdır. Fazla büyük saksılarda ve fazla toprakta kökler boğulabilir. Barış çiçeği köklerinin her yıl rahatsız edilmesini sevmez. Eğer kökleri toprak yüzeyini ağ gibi kaplıyorsa sağlıklı demektir. Bunu saksı değiştirme zamanı geldi diye düşünmemelisiniz. En erken 3 yılda bir, en geç 10 yılda bir saksı değişikliği yapabilirsiniz. Kısaca değiştirmeseniz de olur demek mümkündür.
Sağlıklı Kök Gelişimi
Özellikler çiçek sağlıklı ve gelişimi düzgün gidiyorsa, hem yerini hem de saksısını sevmiş demektir. Aman dokunmayın. Saksı değiştirmenin zamanı da önemlidir. Mart başı, Mayıs ayı sonu arasında yapmalısınız. Barış çiçeğinde budama yapılmaz. Çiçekleri beyazlıklarını kaybedip yeşillenmeye başlayınca tepeden kesilmelidir. Sap kendiliğinden kurumalıdır. Çiçeğiniz üzerinde çok fazla yaprak varsa sararan yaprakları hemen kesebilirsiniz. Fakat yaprak sayısı az ise sararan yaprakların iyice kurumasını bekleyip öyle kesmelisiniz. Yoksa kesilen yaprakların yerine yenilerini çıkarmak için uğraşacağından çiçek güçsüz kalır ve diğer yapraklarda da sararmalar artarak devam eder.
Çoğaltılması
Çoğaltmayı fazla düşünmeyin. Saksı içinde ne kadar yavru varsa çiçek o kadar güçlü demektir. Saksı yada toprak değişimi zamanlarında, eğer çok fazla yavrulama varsa teker teker değil guruplar halinde ayırarak ayrı saksılara dikilmelidir. Bu ayırma işlemini de en fazla iki ayrı parçaya ayıracak şekilde yapmalısınız.
Özellikle kökler fazla birbirine girmiş ise ayrı saksılara dikmek için bölmeniz sırasında kökler büyük zarar göreceklerdir. Saksılara ayırdığınızda bitki tutacaktır fakat mevcut yaprakları kaybedeceksiniz. Bu zararı en aza indirmek için saksıdan çıkardıktan sonra ayırma işlemini su dolu kovaya defalarca batırıp çıkararak yapmalısınız. Bu sayede köklerin topraktan ve birbirlerinden daha kolay çözülmesini sağlarsınız. Zarar en aza inmiş olur. Kopanlar yine olacaktır. Daha sonra silkeleyerek fazla suyun dağılması sağlanmalı ve havlu peçete ile kökler kurulanmalıdır. Böylece köklerin birbirine yapışması önlenmiş olur. Saksıya dikerken de ince köklerin saksı içinde farklı derinlikler de olmalıdır. İnce köklerin bir kısmı toprak üst seviyesinin en fazla 2 cm kadar derininde olmasına dikkat edin. Saksıya dikim işiniz tamamlandıktan sonra saksının altında su çıkıncaya kadar yavaş yavaş su verin. Dikimden sonra 1 hafta boyunca direkt güneş almayan, şiddetli aydınlık bir yerde bekletin. Böylece yapraklar bozulmadan kökler toprağa iyice adapte olur.
Zararlıları
Bu çiçeklerin zararlılarını hiç görmedim. Zararlılardan çok yanlış ortamlarda ve şartlarda yetiştirilmeleri sonucunda problemler yaşandığını gördüm. Hava akımı, aşırı sıcak, aşırı soğuk, susuz kalması, musluk suyundaki flor, klor bu problemlerin yaşanmasına neden oluyor. Uygun dereceler ve çok şiddetli olmayan hava akımları bu bitkiye canlılık veriyor.
Yaprak uçlarının ve kenarlarının kuruması, yaprak sararması barış çiçeğinde sık görülen bir sorundur. Sebebi yanlış toprak ve havasız odalardır. Özellikle kışın sıcak-havasız odalarda ve kışın serinde sık sulama yaprakların kurumasına neden olur. Serin havalarda yapılacak en iyi şey sulamayı azaltmak ve bahara kadar dinlendirmektir. Yaprakların sararması, uçlardan kenarlardan kurumalar olması toprak değiştirdiğiniz zaman da olabilir. Bitki kökleri sökme-dikme işlerinde zarar görmüştür. Zamanla yeni toprağa yeni kökler adapte olur ve yeni gelişen yapraklar sorunsuz gelişir.
Eğri büğrü, kıvrık yapraklar sorununun sebebi ise toprak mükemmel olsa bile fotosentezdeki problemlerden kaynaklanır. Günde birkaç saat yaprakların direkt güneş ışığı alması bu problemin ortaya çıkmasını engeller. Yine de oluyorsa toprak ya da sulama ile ilgili problem var demektir. Gereğinden büyük saksılarda köklerin derinde hem havasız hem fazla serinde kalması da gelişimi engeller.
Sebepsiz susuz bile kalmadığı halde yaprakların cansızlaşıp pörsümesi, yere eğilmesi ince köklerin zarar gördüğünü gösterir. Örneğin serin mevsimlerde, soğukta köklerin fazlaca ıslak toprakta uzun süre kalması buna sebep olabilir. Birkaç hafta susuz bırakıp sonra çok havadar ve güneşli bir yere almak çözüm olabilir.
